Malaria en muggen
Wat is malaria?
Malaria is een ernstige infectieziekte die kan worden overgedragen door een beet van de vrouwelijke mug. Deze mug is actief tussen zonsondergang en zonsopgang. Malaria wordt veroorzaakt door een infectie met de Plasmodium parasiet. De parasiet is niet direct overdraagbaar tussen mensen. Deze parasiet nestelt zich in de lever van de mens. Er zijn verschillende typen Plasmodium parasieten die malaria kunnen veroorzaken, waarvan Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale en Plasmodium malariae de meest voorkomende zijn.
De eerste ziekteverschijnselen van malaria treden gemiddeld tussen de 10 dagen en 6 weken na de beet van een besmette mug op. De parasieten van Plasmodium vivax en Plasmodium ovale kennen een stadium waarin parasieten (hypnozoïeten) ‘slapend’ in de lever verblijven. Het kan dan wel maanden tot soms jaren duren voordat de parasieten actief worden en ziekteverschijnselen zich alsnog openbaren.
Feiten over malaria
- Het is een ernstige infectieziekte, veroorzaakt door de beet van een besmette mug.
- De gevaarlijkste vorm van malaria, malaria tropica, kan zonder tijdige behandeling (binnen 48 uur starten met medicatie) dodelijk aflopen.
- Komt voor in (sub)tropische gebieden. Door toerisme, transport en wereldhandel komen inheemse muggensoorten nu ook in Europa terecht.
- In een aantal gebieden heeft de parasiet weerstand ontwikkeld tegen malariamiddelen/medicijnen.
- Komt voor in 109 landen.
Wat zijn de symptomen van malaria?
Het oplopen van malaria tropica (de gevaarlijkste variant) kan al binnen 48 uur dodelijk zijn. Bij overige varianten van malaria starten de malariasymptomen ongeveer tussen de 10 dagen en 6 weken na de beet.
Er zijn vier varianten van malaria die je kunt oplopen. Zoals gezegd kan malaria tropica binnen 48 uur dodelijk zijn. De andere drie varianten kennen een minder ernstig ziekteverloop. Meestal bestaan de malariasymptomen uit aanvallen van vier tot acht uur, die iedere paar dagen terugkeren. De aanvallen hebben de volgende symptomen:
Malaria facts
- Hoge koorts
- Koude rillingen
- Hevig zweten
- Bloedarmoede
- Verwardheid
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
- Spier- en gewrichtspijn
- Misselijkheid/braken
- Diarree
- Geelzucht
- Stuiptrekkingen (bij kinderen)
- In ernstige gevallen coma
De grafische weergave op deze kaart is gebaseerd op gegevens uit 2017.
Bescherming tegen malaria
Preventie van malaria is gericht op reizigers van en naar een malariarisicogebied in de (sub)tropen. De kans om malaria op te lopen kan worden verkleind door malariapillen te slikken. Daarnaast zijn het dragen van huidbedekkende kleding en het gebruik van muskietennetten en Anti-Insect producten in de periode dat muggen actief zijn, goede middelen om de kans op besmetting te verkleinen.
Een klamboe moet aan een aantal voorwaarden voldoen om als goede bescherming tegen (malaria)muggen te werken; een klamboe biedt alleen extra bescherming als het net rondom gesloten is, gemaakt is van duurzaam polyester en de maas niet groter is dan 1,75 mm.
Gebruik in malaria risicogebieden een geïmpregneerd muskietennet. De klamboes van Care Plus® zijn bewerkt met duurzame Durallin® impregnatietechnologie. Deze impregnatie werkt tot wel drie jaar bij dagelijks gebruik en voorkomt dat muggen op het net kunnen landen en erdoorheen steken. Het muskietennet moet ruim genoeg zijn, zodat je niet tegen het net aanligt, want dan geeft het geen optimale bescherming. Ventileer de ruimte goed en hang je geïmpregneerde klamboe in elk geval voor zonsondergang op, omdat malariamuggen dan actief worden.
Verder is men nog steeds bezig me de ontwikkeling van een malaria vaccin. Sinds 2015 is er een vaccin met een relatief lage effectiviteit, minder dan 40% na 4(!) inentingen. In 2019 zijn pas de eerste grotere vaccinatieprogramma’s gestart in 3 Afrikaanse landen. In 2020 is een potentieel ander vaccin gestart met fase 3 klinische studies, maar deze is nog niet op de markt.